Ramazan ayı, Müslümanların oruç tutarak ibadetlerini yerine getirdiği özel bir dönemdir. Bu süreçte, uzun süreli açlık ve susuzluk, bireylerin beslenme alışkanlıklarını etkileyebilir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Prof. Dr. Pınar Sökülmez Kaya, Ramazan boyunca sağlıklı beslenmenin önemi üzerine önemli uyarılarda bulundu. Bu yazıda, Ramazan ayında sağlıklı beslenme ile ilgili dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Uzun Süreli Açlığın Etkileri
Oruç süresince uzun saatler boyunca yemek yememek, metabolizma üzerinde çeşitli etkilere yol açabilir. Metabolizmanın yavaşlaması, açlık hissinin artması ve sonrasında aşırı besin tüketimi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Prof. Dr. Kaya, bu dönemde sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmanın hayati önem taşıdığını belirtiyor. Özellikle diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları ve böbrek rahatsızlıkları gibi sağlık sorunları olan bireylerin, oruç tutmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerektiğini vurguladı.
Sahur ve İftar Öğünlerinin Önemi
Sahur, gün boyunca enerji seviyesinin korunmasına yardımcı olan kritik bir öğündür. Bu nedenle, sahurda dengeli ve besleyici gıdalar tüketmek büyük önem taşır. Prof. Dr. Kaya, sahurde tüketilmesi gereken besinleri şöyle sıraladı:
- Tam tahıllı ekmekler
- Yoğurt ve süt
- Peynir ve yumurta
- Yağlı tohumlar (ceviz, badem, fındık vb.)
- Taze sebzeler
Bu besinler, enerji seviyenizi artırarak gün boyunca açlık hissini azaltabilir. Ayrıca yeterli miktarda su içmek, vücudun susuz kalmamasına yardımcı olur. Ancak çay ve kahve gibi kafein içeren içeceklerin aşırı tüketiminden kaçınılması önemlidir, çünkü bu içecekler idrara çıkmayı artırarak vücuttan su atımını hızlandırabilir.
İftarın Doğru Şekilde Açılması
Uzun süreli açlığın ardından iftarın ani ve aşırı besin tüketimiyle açılması, sindirim sorunlarına yol açabilir. Prof. Dr. Kaya, oruç açarken en sağlıklı yöntemin su ve hafif iftariyeliklerle açmak olduğunu belirtiyor. Ardından, mideyi rahatlatacak bir çorba tüketilmesi önerilmektedir. İftar öğünlerinde tercih edilmesi gereken sağlıklı gıdalar şunlardır:
- Haşlama, ızgara veya fırında pişirilmiş sebze ve et yemekleri
- Aşırı yağlı, baharatlı ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır
İftar sonrasında kısa süreli yürüyüşler yapmak, sindirimi destekleyerek metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olabilir. Bu, hem fiziksel sağlık açısından hem de ruhsal iyilik hali için önemlidir.
Tatlı Tüketimi ve Seçimler
İftardan sonra tatlı tüketimi de dikkat edilmesi gereken bir konudur. Prof. Dr. Kaya, ağır şerbetli tatlılar yerine sütlü ve meyveli tatlılar, komposto veya hoşaf gibi daha hafif ve sindirimi kolay tatlıların tercih edilmesi gerektiğini vurguladı. Bu tür tatlılar, hem daha az kalori içerir hem de sindirim sistemi üzerinde daha az yük oluşturur.
Su Tüketiminin Önemi
Ramazan boyunca sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmanın en önemli unsurlarından biri de yeterli sıvı tüketimidir. İftar ve sahur arasında yeterli miktarda su içmek, vücudun ihtiyaç duyduğu sıvıyı karşılamasına yardımcı olur. Prof. Dr. Kaya, iftar ve sahur arasında en az 20-25 dakika beklenerek besinlerin tüketilmesini öneriyor. Bu, sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışmasını sağlar.
Sonuç
Ramazan ayı boyunca sağlıklı bir şekilde beslenmek, kişilerin hem bedensel hem de ruhsal sağlıkları için son derece önemlidir. Prof. Dr. Pınar Sökülmez Kaya, bu dönemde bireylerin sağlık durumlarına göre beslenme programlarını şekillendirmelerini ve uzman önerilerine dikkat etmelerini tavsiye ediyor. Unutulmamalıdır ki, sağlıklı bir Ramazan geçirmek, sadece ibadet açısından değil, yaşam kalitesi açısından da büyük bir öneme sahiptir.