Öğrenim hayatımızda kimya derslerinde öğrendiğimiz en önemli derslerden birisi de maddenin değişimidir. Kuru buz da maddenin değişiminden kaynaklanır. Madde katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç farklı grupta incelenir. Su, maddeyi öğrenmek için kullanılan bilindik örneklerdir. Suyun sıvı hali su, gaz hali su buharı, katı hali ise buz olarak tanımlanır. Kuru buz karbondioksitin donmuş halidir. Bu nedenle karbondioksit karı olarak da bilinir. Evde kuru buz nasıl yapılır sorusu ise deney severlerin merak ettiği bir konudur.
Katı buz suyun donma derecesi olan 0’dan daha düşük derecede donmaktadır. Ortalama -75 derecelik sıcaklıkta donmaktadır. Karbondioksitin donma sıcaklığının suya göre daha düşük olması, erime süresinin daha uzun olmasına neden olur. Kuru buz, gıda sektöründe çalışan firmalar için çok avantajlıdır. Çünkü gıdaların uzun süre boyunca bozulmasını önler. Kuru buz bunun yanı sıra çiçek sanayisi, kan, aşı, ilaç ve idrar örneklerinin incelenmesinde çok sık tercih edilir. Düşük ısıdaki donma sıcaklığı avantaj sağlarken ham maddenin karbondioksit olması bazı dezavantajları beraberinde getirir.
Kuru Buz Nedir?
Kuru buz nedir dersek karbondioksitin donmuş hali diyebiliriz. Ana maddenin karbondioksit olması zehirlenmelere yol açabileceğinden ötürü kesinlikle koklanmaması gerekir. Bu yüzden kuru buzun muhafaza edildiği ortamlar dar veya küçükse mutlaka sık sık havalandırılmalıdır. Kuru buz ile direk temas etme durumunda duyma kaybı ve yanma hissi oluşabilir. Bu tarz durumlar ile karşılaşmamak için koruyucu giysi giyilmelidir.
Kuru buz nerede satılır sorusu da değişiklik göstermektedir. Bunun pek çok alternatifi vardır. Günümüz teknolojisinde online olarak internet ortamında kuru buz temin etmek oldukça kolaydır. Tabi bazı püf noktalara dikkat ederek evde kendiniz de kuru buz ayarlayabilirsiniz.
Kuru Buz Nasıl Yapılır?
Kuru buz nasıl yapılır? Birkaç püf noktaya dikkat evde kendiniz kuru buz yapabilirsiniz. Normal şartlarda karbondioksit gaz halinde bulunur. Bunun için kuru buzun elde edilmesi adına karbondioksitin önce sıvıya dönüştürülmesi gerekir. Sonra da dondurulması gereklidir. Karbondioksitin dondurulma işlemini düşünürken donmuş suyu canlandırabilirsiniz. Fakat karbondioksit sıvı haldeyken dondurulduğunda hızlıca gaz haline gelebilir.
Bunun için karbondioksitin gaz hale gelmemesi adına elde edilen sıvının belli bir kapalı alana püskürtülmesi gerekir. Donmuş karbondioksit zamanla ağırlaşıp tabana doğru çökecektir. Isı seviyesi yükselip erime gerçekleşince karbondioksitten geriye hiçbir şey kalmayacaktır.
Kuru buz formülü çok zor değildir. İlk önce karbondioksit gazının saflaştırma aşaması halledilmelidir. Sonrasında -20 derecede 20 bar basınç uygulanarak karbondioksit gaz halden sıvı hale geçecektir. Bu işlem esnasında sıvı karbondioksitin özel olarak işlenmiş fanus veya tankta tutulması gerekir. Bir sonraki aşamada kullanılmak istenen alana püskürtülür ve ortaya çıkan enerji sayesinde donarak katı hale geçiş sağlar. Kuru buz deney bu kadar kolaydır.
Kuru buz yapımı sağlanınca ortaya çıkan kar sıkılaştırılarak birçok sektörün kullanımına sunulur. Belirlenen tüm bu sürecin laboratuvar ortamında sağlanması gereklidir.
Evde Kuru Buz Yapmak İçin Gerekli Malzemeler
Evde kuru buz yapmak için ihtiyaç duyacağınız malzemeler aşağıdaki şekilde gösterilebilir;
- Yangın söndürme tüpü
- Kalın bezden yapılmış torba
- Ciltle temas etmemesi için kalın bir eldiven
Bu malzemeleri temin ettikten sonra şeffaf buz nasıl yapılır kısmına geçebiliriz. Elde ettiğiniz bez torbayı yangın söndürme tüpünün ağzına koyun. Bu bez içine yangın tüpünü sıkın. Karbondioksit gazı böylece beze birikecektir. Torbaya gaz halden katı hale geçen gaz burada birikir. Bu sayede kuru buz veya karbondioksit karı elde etmiş olursunuz. Kuru buz nasıl kullanılır sorusu ise sektöre göre farklılık gösterir.
